Niepotrzebne marnotrawienie żywności występuje w całym łańcuchu dostaw żywności: na etapach produkcji, przetwarzania, dystrybucji, sprzedaży i konsumpcji.
Co my konsumenci możemy zrobić, aby zmniejszyć marnowanie żywności?
![]() |
Źródło: opracowanie włąsne na podstawie artykułu: https://www.bankier.pl/wiadomosc/Marnowanie-zywnosci-Polska-na-5-miejscu-w-UE-7719342.html |
Statystyczny Polak marnuje rocznie 247 kg żywności, co plasuje nas na piątym miejscu w UE, gdzie średnia wynosi 173 kg - wskazuje Polski Instytut Ekonomiczny. Najczęściej wyrzucamy pieczywo, owoce i wędliny. Jak zaznacza PIE, w państwach Unii Europejskiej marnuje się rocznie około 88 mln ton żywności.
Dlaczego my konsumenci marnujemy żywność?
Przede wszystkim dlatego, że nie rozumiemy etykiet trwałości, nie wiemy, jak sprawdzić czy produkt nadaje się do spożycia oraz ulegamy pokusom i chwytom marketingowym.
Oto kilka rad, jak dbać o żywność:
Nie kupuj nadwyżek produktów!
Zacznij od podstawowych zasad:
- unikaj dużych opakowań świeżych produktów;
- unikaj zakupów impulsowych, np. „Weź 3 zapłać za 2”;
- nie ulegaj panikom: bo zabraknie, bo zdrożeje, bo COVID-19, bo pandemia …
Pamiętaj!!! Nie zaoszczędzisz, jeśli kupisz taniej, ale połowę z tego wyrzucisz!
Przygotuj nowe danie z "resztek"
Z tego co zostało po śniadaniu, obiedzie czy kolacji przy odrobinie wyobraźni możesz stworzyć całkiem interesujący posiłek. Kilka plasterków kiełbasy i sera, trochę śmietany lub jogurtu, kilka ziarenek zielonego groszku, gotowane ziemniaki i jajka, kwaszony ogórek, natka pietruszki, … – możesz zrobić pizzę, sałatkę, gulasz, zapiekankę, tartę, kanapki...
- kasza jęczmienna z obiadu,
- kawałki wędlin,
- brokuły gotowane z obiadu,
- papryka marynowane,
- jabłko,
- oliwa z ziołami prowansalskimi.
Twoja sałatka może być inna, zajrzyj do lodówki, spiżarki czy innego miejsca, gdzie przechowujesz żywność. Mam nadzieję, że zainspirowałam Cię :) Poszukaj innych przepisów
Zamroź nadmiar jedzenia
Możesz zamrozić prawie wszystko – zieleninę (koperek, natka pietruszki, szpinak…), owoce, warzywa, gotowe potrawy, zupy, wędlinę, pieczywo.
Podziel produkty na małe porcje. Raz rozmrożonego produktu nie wolno zamrażać ponownie!!!
Czytaj ze zrozumieniem etykiety:
Zrób przegląd lodówki
Sprawdź terminy ważności. Ustaw na wierzchu lub na jednej półce produkty, których terminy ważności kończą się najszybciej. Nie zapomnij też o otwartych słoikach z piklami czy konfiturami. Takie produkty wykorzystaj w pierwszej kolejności.Poznaj zasady prawidłowego przechowywania żywności
- czytaj na etykietach sposób przechowywania produktów;
- czytaj na etykietach terminy ważności nieotwartych produktów oraz po ich otwarciu;
- indywidualne warunki przechowywania mogą wpływać na okres przydatności do spożycia;
- produkty nieprawidłowo przechowywane mogą być niebezpieczne nawet przed terminem ważności na etykiecie;
- sprawdź czego nie powinniśmy przechowywać w lodówce
- zawsze używaj zmysłów, aby oceniać swoje jedzenie.
Nie wyrzucaj przeterminowanych produktów.
Na pierwszy rzut oka ta rada może brzmieć dziwnie. Jednak rzeczywisty okres trwałości jest dłuższy niż wskazówki na opakowaniu, więc nie spiesz się, aby coś wyrzucić.Czytaj ze zrozumieniem etykiety:
- „należy spożyć przed …” oznacza, że żywność wrażliwą (np. mięso lub ryby) można bezpiecznie spożyć przed upływem określonego terminu;
- „ najlepiej spożyć przed … ” oznacza datę, do której produkt zachowuje oczekiwaną jakość, ale nie oznacza, że następnego dnia nie nadaje się do spożycia. Produkty takie można bezpiecznie stosować po dacie wskazanej na etykiecie. Użyj zmysłów, aby je oceniać.
Nakładaj małe porcje
Zwykle, niezjedzone jedzenie z talerza trafia do kosza, a nie z powrotem do garnka czy patelni. Nie chcesz wyrzucać jedzenia, nakładaj małe porcje. Będzie Ci miło, jeśli ktoś poprosi o dokładkę. W tym celu używaj małych talerzy. Jest to również świetny pomysł na unikanie przejadania się. To, co zostanie będziesz mógł podać później lub następnego dnia. Zaoszczędzisz czas i pieniądze.Kompostuj resztki
Pojemniki na śmieci nie są jedyną opcją na resztki jedzenia lub zepsute jedzenie. Z wielu resztek możesz zrobić wysokiej jakości naturalny nawóz do roślin domowych, ogrodowych, szklarni domowych czy rabat kwiatowych.Kompostowanie jest stosunkowo nowym trendem w gospodarstwie domowym, a na rynku można nawet znaleźć specjalne kompostowniki domowe.
Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie produkty nadają się do kompostowania, ale tylko te pochodzenia roślinnego, skorupki jaj, liście herbaty i kawy. Wystarczy dodać warstwę specjalnych bakterii i pozwolić mu się fermentować. Po kilku miesiącach będziesz mieć bogaty i cenny kompost dla swoich roślin.