Ksylitol kontra cukier stołowy - tabela porównawcza
Ksylitol zdobywa coraz większą popularność. Jest równie słodki jak cukier, ale w przeciwieństwie do niego ma wiele korzyści zdrowotnych.
Czy rzeczywiście jest taki zdrowy?
Cukier biały (cukier buraczany) | Ksylitol (cukier brzozowy, drzewny) | |
|---|---|---|
E | Cukry naturalne, nie są oznaczane symbolem E | 967 |
Grupa cukrów | Naturalna substancja słodząca z dużą zawartością sacharozy | Cukier modyfikowany (słodzik półsyntetyczny) tzw. poliol, polialkohol, alkohol polihydroksylowy (cukrowy). Poliole są określane mianem wypełniaczy. |
Pochodzenie i skład | Oczyszczony (rafinowany) biały cukier z buraków cukrowych zawiera 99,9 g sacharozy w 100 g. Sacharoza to połączenie glukozy i fruktozy 1:1 | - Powstaje z ksylanów, czyli polisacharydów występujących w ścianach komórkowych prawie wszystkich roślin. Niektóre rośliny, np. drzewa liściaste zawierają go więcej niż inne. - Może być wytwarzany również z buku, owsa, kukurydzy lub wytłoków trzciny cukrowej. - „Nazwa cukier brzozowy wzięła się z tytułu, iż dawniej wykorzystywano do jego produkcji korę brzozy. Dlatego obecnie nazywanie ksylitolu cukrem brzozowym może konsumenta wprowadzać w błąd (jedynie w Finlandii część producentów nadal wykorzystuje brzozę do jej produkcji).”(2) - Obecnie jednym z największych światowych producentów ksylitolu są Chiny i jest on sprzedawany na całym świecie. W Chinach, występują liczne uprawy kukurydzy i jednocześnie drewno brzozowe jest mniej dostępne niż w Europie. |
Występowanie w naturze | W naturze, w niewielkich ilościach sacharoza występuje także w owocach, choć dominującym cukrem owocowym jest fruktoza. Najbogatsze w sacharozę są: daktyle, mango, ananas, morele, nektarynki, brzoskwinie, melon, groszek zielony, fasole, buraki, kukurydza. | Ksylitol to naturalna substancja, która jest obecna w niektórych owocach, warzywach i grzybach. Można go znaleźć m.in. w jagodach, malinach oraz kolbie kukurydzy. |
Kolor, smak | Kolor: rafinowany - biały, nierafinowany - brązowy Smak: słodki | Ksylitol jest alkoholem cukrowym o wyglądzie i smaku przypominającym zwykły cukier. |
Zastosowanie | Substancja słodząca, wypieki, desery, napoje, jogurty…. Cukier najczęściej wykorzystywany w przemyśle spożywczym ze względu na dostępność i cenę. | - Na rynku jest sporo gum do żucia z cukrem brzozowym, płynów do płukania jamy ustnej, past do zębów i nitek dentystycznych. Warto je używać, gdyż cukier brzozowy ma właściwości bakteriobójcze. Dlatego jest idealny dla profilaktyki próchnicy i parodontozy (choroby przyzębia, zapalenie dziąseł). Po spożyciu go bakterie nie przylegają do powierzchni zębów i dzięki temu zmniejsza się ilość płytki nazębnej. - Dodawany również do wielu innych produktów żywnościowych np. mleka, cukierków, żelków i innych słodyczy, syropów chusteczek do higieny jamy ustnej niemowląt oraz słodyczy. Występuje też w postaci tabletek do ssania. |
Kalorie (kcal w 100g) | 390-400 | 240 |
Białka / Tłuszcze / Węglowodany / Błonnik (w 100g) | 0 / 0 / 100 / 0 | 0 / 0 / 100 / 0 |
Indeks glikemiczny* | 68 Sacharoza jest trawiona i wchłaniana już w jamie ustnej, z tego powodu bardzo szybko podnosi poziom glukozy we krwi. | 7 Jest częściowo wchłaniany przez organizm i następnie albo metabolizowany (głównie przez niezależne od insuliny mechanizmy), albo wydalany z moczem; ksylitol niezaabsorbowany jest fermentowany w jelicie grubym i wydalany. |
Krotność słodkości (w odniesieniu do cukru białego) | 1 | 1 |
Dopuszczalne dzienne spożycie (ADI) | Zaleca się, aby ilość cukru w diecie nie przekraczała 6 łyżeczek dziennie (30g) | - Zalecana dawka ksylitolu dla dorosłego człowieka to 15g (czyli 3 małe łyżeczki). Nie należy przekraczać dawki 40g / dziennie. - Spożywanie ksylitolu należy rozpocząć od małych porcji - takich dosłownie na czubek łyżeczki. Zbyt duże spożycie bez przygotowania może skutkować lekkimi problemami żołądkowymi. - Odradza się podawanie ksylitolu małym dzieciom - nawet przez 2-3 pierwszych lat życia, ze względu na niedojrzałość enzymatyczną ich systemów trawiennych. |
Cena za 1 kg/l | ok. 2-3 zł / kg | Chiński ok. 30 zł / kg Fiński od 32 zł / kg |
Właściwości (zalety) | Biały cukier bardzo szybko podnosi poziom glukozy we krwi. - Środek konserwujący ograniczający rozwój. drobnoustrojów odpowiedzialnych za psucie produktu. | Ksylitol bardzo wolno podnosi cukier we krwi. - Skuteczny przy „zatwardzeniach”. - Zalecany jest dla osób zagrożonych i dotkniętych osteoporozą, gdyż zwiększa przyswajanie wapnia, przywracając w ten sposób właściwą konsystencję kości. - Dzięki antybakteryjnemu działaniu podnosi odporność organizmu. - Daje odczyn zasadowy – ma działanie bakteriobójcze, hamuje rozwój grzybów i drożdżaków. - Przeciwdziała próchnicy, wzmacnia szkliwo, chroni dziąsła. |
Co warto wiedzieć? | - Człowiek w ogóle nie potrzebuje sacharozy do życia, poza tą, którą zjada w świeżych owocach. - Cukier aktywuje te same ośrodki w mózgu, które są aktywowane podczas zażywania narkotyków.- Cukier działa uzależniająco i odpowiada za uczucie przyjemności pojawiające się po zjedzeniu czegoś słodkiego. - Cukier zwiększa ryzyko próchnicy zębów. - Cukier przyspiesza starzenie skóry i ogólne starzenie organizmu. - Nadmiar sacharozy w diecie jest bezpośrednią przyczyną nadwagi i otyłości... | - W małych ilościach ksylitol uznawany jest za nieszkodliwy. - W większych może wywoływać podrażnienie układu pokarmowego. - Nie określono maksymalnego poziomu ilości dodawania ksylitolu do żywności (substancje stosowane są zgodnie z zasadami dobrej praktyki produkcyjnej, na poziomie nie wyższym niż poziom niezbędny do osiągnięcia zamierzonego celu i pod warunkiem, że konsument nie jest wprowadzany w błąd). (3) |
Nadmiar cukrów jest szkodliwy.
Dotyczy to również wszystkich innych składników odżywczych.
Zdrowa i racjonalna dieta, to nie tylko eliminacja jednego składnika diety, ale całkowita prawidłowa jej kompozycja.
Choć substytuty cukru mogą pomóc w kontroli masy ciała, nie są cudownym wynalazkiem i żaden z nich nie jest obojętny dla zdrowia.
Problem w tym, że słodziki zaczynają pojawiać się w wielu produktach spożywczych i kontrola ich spożycia w diecie przeciętnej osoby może być trudna.
„Po 1. roku życia zamiast cukru można używać miodu, nie ma natomiast uzasadnienia do zastępowania cukru i miodu słodzikami (np. ksylitolem).”(4)
Uzależnienie od cukru można zmniejszyć, wprowadzając w życie małe, ale konsekwentne zmiany. Zmniejszaj systematycznie ilość spożywanego cukru :)
A teraz wybór należy do Ciebie 😊
------------------------------------------------------------------------------
Bibliografia:- Słodziutki. Biografia cukru, Kortko Dariusz, Watoła Judyta, 2018
- Cały ten cukier, Damon Gameau, wyd. Varsovia
- Bator J., Zamień chemię na jedzenie, Wyd. Znak
- Jura K., Oczyszczanie organizmu z toksyn, Wydawnictwo internetowe E-bookowo, 2015
- Ciok J., Spożycie cukrów prostych a ryzyko cukrzycy,
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.
- Mirosław Jarosz i wsp. Normy żywienia dla populacji Polski. Instytut Żywności i Żywienia 2017.
- http://www.izz.waw.pl/component/content/article/8-edukacja/eufic/100-substancje-sodzce
- http://www.izz.waw.pl/pl/poradnia-chorob-metabolicznych-13?id=76
- https://www.medme.pl/artykuly/cukier-brzozowy-czyli-cala-prawda-o-ksylitolu,34435.html
- https://www.akademiadietetyki.pl/dietetyka/zalety-i-wady-ksylitolu-naturalnego-cukru-brzozowego/
- https://uczymyjakslodzic.pl/dzienne-zapotrzebowanie-na-cukry-ile-dla-kogo/
- https://www.akademiadietetyki.pl/dietetyka/zalety-i-wady-ksylitolu-naturalnego-cukru-brzozowego/
------------------------------------------------------------------------------
Artykuły na blogu "Alternatywy kulinarne Justyny" mają charakter wyłącznie informacyjno-poglądowy. Zamieszczone tu materiały są zbiorem informacji z różnych źródeł.
